'Die gokhallen zijn mijn kindjes'
Interview Holleeder-verdachte Marcel Kaatee

Marcel Kaatee is een van de hoofdverdachten in de zaak-Holleeder. Justitie ziet hem als de financiele man van de Heineken-ontvoerder. Een zware beschuldiging, maar toch mocht de eigenaar van twee gokhallen op de Amsterdamse wallen deze zomer tijdelijk de cel uit om zijn zakelijke belangen te behartigen. VN sprak hem vlak voordat hij terug moest naar de gevangenis.

Vrij Nederland, 7 oktober 2006

Door Marian Husken en Harry Lensink

Als Marcel Kaatee (1958) Zijn bezoek ontvangt, doet hij direct een vreemd voorstel. 'Kom mee naar de kelder, dan laat ik jullie wat zien.' Onder aan de trap wijst hij naar een van de hoeken in de lage ruimte. 'Kijk, daar had ik de lijken verborgen.' Hij schiet in een wrange lach als hij uitlegt wat zich op 22 mei afspeelde in zijn appartement in Amsterdam-Zuid. Gealarmeerd door een tip in het tv-programma van misdaadverslaggever John van den Heuvel zochten op die dag officier van justitie Fred Teeven en de recherche naar de resten van twee vermoorde mannen. De lijken zouden verborgen zijn in een geheime ruimte in een pand van Willem Endstra. Kaatee had de woning een paar jaar eerder gekocht van de vastgoedman.

Kaatees vriendin Priscilla stuurde hem in de gevangenis een minutieus verslag van de bizarre zoektocht. 'Toen de vloer voor de helft was vrijgemaakt, keek men of de vloer in de kelder even hoog lag als de vloer in het hok,' noteerde ze. 'De vloer in het hok bleek zo'n dikke halve meter hoger te liggen. Daar konden dus met gemak twee lijken naast elkaar liggen.' Ze beschrijft hoe de opsporingsambtenaren opgewonden raken als ze een broos laagje beton ontwaren. Meteen gaat de boor erin. 'Ze gingen ruiken aan de punt van de boor en belden om een speurhond te laten komen. Teeven begon helemaal te zweten van opwinding.'

Maar de nationale recherche trof niets aan. Kaatee, cynisch: 'Alles wat hier beneden staat, was daarna meteen ook verdacht.' Hij wijst op apparatuur die zijn hobby verraadt: als gitarist Dice treedt hij veelvuldig op met zijn funkband Seven Eleven. Maar nu kan hij even niet mee op tournee. Als medeverdachte in de zaak-Holleeder zit hij al meer dan een halfjaar in voorarrest. De gokhallen waarvan hij de eigenaar is, zijn volgens de aanklagers van Holleeder. Het Openbaar Ministerie was fel tegen de tijdelijke schorsing van de verdachte. De rechtsorde zou dan 'geschokt' zijn en de vrees bestond dat Kaatee het criminele vermogen van Holleeder zou wegsluizen. 'De rechter deelt die angst blijkbaar niet,' zegt Kaatees advocaat Jan-Hein Kuijpers. 'Anders had hij mijn client nooit laten gaan.' Volgens de raadsman het bewijs dat de verdenking 'klinkklare nonsens' is.

In 1997 zat hij ook al eens drie dagen vast, vertelt Kaatee. Toen verdacht het OM, in casu Fred Teeven, hem ervan dat hij bij de drugsbende van Cor van Hout hoorde. 'Dat was geheel ten onrechte. Ik had Teeven nog nooit ontmoet, maar op 2 februari liep hij ineens triomfantelijk mijn cel binnen. Hij zei: "Toen kon ik niet bewijzen dat u iets had gedaan, maar nu gaat u zeker de gevangenis in, als het aan mij ligt." Negen jaar geleden beweerde hij dat de gokhallen van Van Hout waren, terwijl toen uit het onderzoek bleek dat Willem Endstra de eigenaar was. Nu weet hij ineens zeker dat het bedrijf van Holleeder is.'

De Amsterdamse rosse buurt wordt regelmatig geassocieerd met de onderwereld. Uw gokhallen zijn daar gevestigd. Ze behoorden voorheen tot het imperium van Wallen-koning Joop de Vries. De erven van De Vries verkochten ze aan Rob Grifhorst, een vriend van de Heineken-ontvoerders. Tenslotte nam Willem Endstra, de bankier van de onderwereld, de onderneming over.

Kaatee: 'Van die drie namen die jullie nu noemen, is er niet een ooit opgepakt voor het bezit van de goktenten. En nu ik eigenaar ben, zit ik vast en zijn het ineens dubieuze zaken.'

Hoe bent u in deze business beland

'Ik studeerde economie aan de Universiteit van Amsterdam en had altijd bijbaantjes. Van twee vrienden hoorde ik hoe leuk het is om in dat gebied te werken. Ik werd eind jaren zeventig stoepier, verkocht kaartjes voor liveshows bij Casa Rosso. Joop de Vries was toen nog de eigenaar. Een geweldige tijd. Beroemdheden als Telly Savalas, Jean-Paul Belmondo en Sammy Davis Jr. kwamen langs. Bussen vol Japanners stroomden binnen, groepen Israeliers, die groepen Arabieren tegenkwamen op het smalle trappetje naar de liveshow. Joop de Vries had ook de gokhallen Molensteeg 1 en Buddy Buddy. Daar ben ik in de jaren tachtig gaan werken. In '86 of '87 werd ik er bedrijfsleider. De branche groeide enorm, werd veel professioneler en een nieuwe Kansspelwet stelde strenge eisen. Toen heb ik mijn studie aan de kant geschoven. Ik wist: ik ga hier toch niet meer weg.'

In opsporingskringen is altijd verondersteld dat Cor van Hout en Willem Holleeder de werkelijke eigenaren waren van de gokhallen en de Casa Rosso.

'Ik las dat verhaal begin jaren negentig ook in de krant. "Heineken stopt de bierleveranties aan de Casa Rosso." Ik had dat nog nooit eerder gehoord. Het is echt onzin. Rob Grifhorst heeft de zaken gewoon van de erven van Joop de Vries gekocht. Grifhorst had veel geld verdiend met de verkoop van zijn bouwmarkt De Bouwvakker. Ik ben nooit direct betrokken geweest bij de financiele transacties tussen verschillende partijen, maar ik weet dat Edith de Vries, de dochter van Joop, de verkoop heeft gedaan. En haar kennende moest alles keurig netjes volgens de regels. Wat Endstra betreft: voordat de gokhallen van eigenaar veranderden, deden hij en Grifhorst al onroerendgoedzaken. Dus ik heb hem ook wel eens eerder op zijn kantoor ontmoet. '

Endstra heeft in 2003 in zijn geheime gesprekken met de recherche verteld dat hij in 1996 door Holleeder is gevraagd om de goktenten over te nemen.

'Daar weet ik helemaal niets van. Ik las het voor het eerst in De Endstra-tapes. Ik geloof het niet. En stel dat het al zo zou zijn, dan had Endstra dat zeker niet met mij besproken.'

De verklaringen van de vermoorde kroegbaas Thomas van der Bijl - toegevoegd aan het dossier-Holleeder - lijken de verdenking dat de Heineken-ontvoerders betrokken zijn bij de gokhallen te ondersteunen. Van der Bijl, een kompaan van Van Hout en Holleeder, zegt dat hij het nooit gevonden losgeld voor de Heineken-ontvoering uit Frankrijk heeft opgehaald. Het ging om zo'n zes miljoen gulden. Dat geld heeft hij aan Rob Grifhorst gegeven. Die zou er vervolgens de bezittingen in de rosse buurt mee hebben gekocht.

'Thomas van der Bijl Hij en zijn familie hadden een schoonmaakbedrijf. Ze werkten onder andere in de gokhallen toen Endstra nog eigenaar was. Van der Bijl was samen met Cor van Hout verdachte in het City Peak-onderzoek uit 1997. Toen heeft nota bene Endstra over hem gezegd: "Die man zit in de hasj. We stoppen ermee." Endstra was bang dat Van der Bijl drugs zou verstoppen in de automatenhallen.'

Maar waarom zegt Van der Bijl zoiets Uit rancune

'Dat zou kunnen. Maar dat is speculeren. Hij zegt dat ik kennis heb van alle financien van Holleeder, maar ik heb Van der Bijl in negen jaar niet gezien. Die man heeft dat gezegd in een verhoor bij de recherche, terwijl Fred Teeven erbij zit. En Teeven vraagt niets! Niet: hoe kom je daarbij Niet: hoe weet je dat'

Toch is Willem Holleeder geen onbekende voor u. Hoe heeft u hem leren kennen

'Na zijn detentie kwam Holleeder bij Grifhorst werken. Hij was de assistent van de directie en hield 's avonds voor Grifhorst een oogje in het zeil. Bij de gokhallen, bij de Casa Rosso. Ik vind het een aardige, gezellige gozer, waar je lekker een biertje mee kan drinken. Ik herken hem niet zoals hij in het dossier is neergezet. Toen ik voor het eerst met de man werd geconfronteerd, kon ik bijna niet geloven dat hij zoiets gedaan had, die Heineken-ontvoering. Ik wil mensen zelf meemaken, zelf zien hoe ze zijn. Daarop baseer ik mijn oordeel.'

Heeft u zich ooit afgevraagd wat een vastgoedman als Endstra met automatenhallen moet

'Cash geld. Hij haalde heel veel cash geld uit die hallen. Wat hij er mee deed, weet ik niet. Endstra tekende altijd netjes een kwitantie voor ontvangst. Hij knipoogde wel eens. Ik dacht dat het voor zijn vrouwen was. Dat hij er dure horloges van kocht. Ik heb ook wel eens geld naar zijn kantoor gebracht om een exclusieve lamp uit Italie te betalen. Als Wim Endstra zelf het geld haalde, kwam hij liever niet naar de hallen. Dan moest ik naar de Doelenstraat lopen, een paar honderd meter verderop, waar we elkaar dan troffen. Dan zei hij bijvoorbeeld, als ik naar de bestemming van het geld vroeg: "Het is voor een invalide vriend, die zit in een rolstoel."'

In de tijd dat Endstra de zaken koopt, wordt hij veel gezien met Holleeder. Hoe zou u de relatie tussen die twee typeren

'Gezworen kameraden. Enorm dik met elkaar! Mijn vriendin en ik zijn wel eens uit eten geweest met Willem en Willem. Daar waren Endstra's vriendin Anita Schuts en Holleeders vriendin Maike Dijkhuis ook bij. Ik weet het nog goed, bij Bice op de Stadhouderskade. Endstra was weliswaar mijn baas, maar het was een heel vriendschappelijke sfeer. Lekker eten, goede wijn, gezellig. Dan hadden we het over de gewone dingen van het leven. Endstra was wel de man in charge. Hij regelde alles, hij bestelde de wijn en betaalde ook. Ik had dan echt het gevoel dat ik met iemand op stap was die wat voorstelde. Hij had absoluut status. Willem Endstra was een grote man in Amsterdam.'

In 2002 koopt u de gokhallen van Endstra. Die vertelt de politie dat hij daartoe door Holleeder is gedwongen. Endstra heeft het zelfs over een geheim papiertje waarop staat dat Holleeder de eigenaar is.

'Je reinste flauwekul. De stroman van Holleeder word ik genoemd. Ik heb het opgezocht (hij loopt naar de kast, pakt de dikke Van Dale en citeert): 'Stroman is een persoon die niet voor zichzelf maar als werktuig voor een ander handelt. Bijvoorbeeld iemand die bij transacties zijn naam leent.' Nou, dat heb ik nooit voor Holleeder gedaan. Echt nooit. Endstra heeft aan mij gevraagd of ik die hallen wilde overnemen. Hij wilde ze ineens kwijt. Het was in de tijd dat hij in opspraak raakte. Justitie zat achter hem aan, hij werd verdacht van witwassen en later kwam daar ook nog het verhaal van John Mieremet bij, het interview waarin Endstra de "bank van de onderwereld" wordt genoemd. Endstra wilde op dat moment alles afstoten dat zijn imago schade kon berokkenen, dus ook de hallen, in zijn ogen schimmige bedrijfjes. Hij zei: "Ik kap er mee en ook met die constructies in het buitenland."'

Constructies in het buitenland

'Hij had die goktenten in 1996 gekocht via een vennootschap op de Britse Maagdeneilanden. Om zo enigszins uit het zicht te blijven. Island Investments heette die limited.'

En toen heeft hij u in 2002 gevraagd om ze over te nemen

'Ja. En ik wilde ook graag, het zijn mijn kindjes.'

Hoe heeft u dat betaald

'Endstra heeft het in eerste instantie zelf voor mij gefinancierd. Ik heb bij hem een hypotheek afgesloten voor ongeveer vier miljoen euro. Hij zei: "Ik schiet het voor, jij zoekt in de tussentijd een andere financier." Ik had gehoopt een a twee jaar de tijd te krijgen, maar al heel snel had hij het geld nodig. In eerste instantie ben ik naar de Rabobank gegaan, waar ik al ik weet niet hoe lang bankierde. Ze moesten er over denken, ik moest de keer daarop nog meer onderliggende stukken meebrengen. Maar uiteindelijk heeft iemand in de top van de bank gezegd: "Endstra Afblijven!" Sinds dat financieringsverzoek heeft de Rabobank elke storting van de gokhallen door justitie laten registreren als een "ongebruikelijke transactie". Terwijl ze daarvoor ook echt wel wisten dat het van Endstra was. Dat loopt parallel met de verdenkingen die in 2002 weer de kop opstaken. Uiteindelijk heeft Endstra zelf een andere financier geregeld.'

Wist u wie dat was

'Hij heeft een zakencontact van hem, Jan-Dirk Paarlberg, genoemd als iemand die veel contacten had bij buitenlandse banken.'

En de financieel adviseur van Paarlberg heeft vervolgens een structuur opgezet, opnieuw via de Britse Maagdeneilanden. Dat vond u niet vreemd

'Nee. Ik dacht eerst dat het geld van een bank zou komen, maar bij de notaris werd ik geconfronteerd met het bedrijf Wilbury Ltd. Later heb ik begrepen dat die vennootschap van meneer Paarlberg was. Verder was er niets vreemds aan. Ik betaalde gewoon dezelfde rente als bij Endstra. Ik heb nooit met Paarlberg gesproken of onderhandeld over Wilbury.'

U wordt niet alleen stroman genoemd, maar ook loopjongen. In zijn geheime dagboek schrijft Endstra dat hij wordt gesommeerd naar het Amsterdamse Bos te komen. Daar bedreigt Holleeder hem. U bent degene die de boodschap aan Endstra geeft. Ook zou u de boekhouding bij Endstra hebben gecontroleerd in opdracht van Holleeder.

'Dat is wat meneer Teeven steeds brult. Dat ik de boeken heb gecontroleerd, om te kijken "of er nog wat te halen valt". Ik heb een keer bij Endstra op kantoor gekeken naar de leveringsakte van het World Fashion Centre (het WFC was een megaproject van Endstra en zijn zakenpartner Klaas Hummel dat in 2003 werd verkocht - MH, HL.). Ik zal je vertellen waarom. Toen ik de hallen van Endstra kocht, zat er nog een vordering in. Geld dat hij er cash had uitgehaald. Ik had die liquiditeit nodig, ik had schulden en ik moest mijn personeel, rekeningen en aflossingen betalen. Dat wist Endstra, maar hij betaalde maar steeds niet, hij hield me aan het lijntje. Uiteindelijk beloofde hij het over te maken als het WFC zou worden verkocht. Ik ben langs gegaan op zijn kantoor en heb dat met zijn toestemming gecheckt, zodat ik precieze de transactiedatum zou weten.'

En hoe zit het met die afspraken in het bos

'Endstra heeft ergens in een aantekening staan "om vijf uur in het bos. Kaatee". Dat linken politie en justitie aan elkaar: alsof ik Endstra heb bedreigd in het bos. Maar ik ben nog nooit met die man in het bos geweest! Zo suggestief gaan ze te werk. Nog een voorbeeld: de recherche is bij mijn vader geweest en heeft hem gevraagd: "Wat was Marcel vroeger voor jongen" Waarop mijn vader vertelt dat ik vroeger een keer van school ben gestuurd omdat ik een stinkbommetje had gegooid. Daar maken die rechercheurs in hun proces-verbaal dan van: "Marcel is geen lieverdje."'

Toch blijkt uit het dossier dat u een aantal keren contact hebt met Willem Endstra over zaken.

'Dat ging over fiscale zaken in de vennootschapsstructuur waar ik de directie over voerde, daar zaten verschillende takken in. Onder andere onroerendgoed. De gokhallen hingen daaronder als twee dochters. We spraken op dat moment met de Belastingdienst over een compromis.'

U was ook directeur in een vennootschap van Maike Dijkhuis, de vriendin van Willem Holleeder. Waarom

'Endstra heeft me dat gevraagd. Dat was in 1999 en toen vond ik onroerendgoed wel interessant. Ik dacht: misschien kan ik ook een kleine portefeuille opbouwen. Endstra zei: "Neem ook een aandeeltje. Dan doe jij directie." Hij wilde het waarschijnlijk zelf niet doen. Ik had helemaal niet het gevoel dat er iets mis mee was. Volgens mij wilde Endstra graag dat Maike Dijkhuis meedeed, omdat ze de dochter is van Chris Dijkhuis en dat is een bekende naam in de vastgoedbranche.' (Chris en Harro Dijkhuis zijn eigenaar van het vastgoedbedrijf Sedijko, dat onder andere de Amsterdamse Rembrandttoren in portefeuille heeft - MH, HL.)

Wat is uw conclusie als u de gesprekken van Endstra en de politie leest

'Endstra is zichzelf aan het schoonpraten. Hij heeft zelf niks gedaan. Niets. Nooit. Hij is slachtoffer. Ze moeten bij de anderen zijn. Wat ik trouwens schandalig vind, is hoe die rechercheurs hem woorden in de mond leggen. Een paar stukjes heb ik eruit gehaald. (Leest voor:) "En eh... die boekhouder, van de Molensteeg, heeft die wapens

Endstra: Nee, daar kun je echt honderd keer binnenvallen, dat doet ie niet hoor. Hij is absoluut niet eh... nee, daar is hij heel voorzichtig mee.

Rechercheur: Ja, want ik zou daar graag dat ding willen sluiten.

Endstra: Ja, maar dan hebben ze dus die Willem (een security-medewerker - MH, HL), die daar een beetje de junks buiten houdt, want ze zijn als de dood dat er af en toe gedeald wordt. En dat jullie dan de zaak sluiten.

Rechercheur: Ja, maar dat gaan we ook doen.

Endstra: Dus om te pesten."'

Logisch dat ze zo fel zijn op die hallen. De rechercheurs denken dat Holleeder er achter zit.

'Ja, maar die mensen hebben zich niet gerealiseerd dat Endstra behalve een slimme zakenman een notoire leugenaar was.'

Maar u weet het ook niet zeker. Als we vragen of Grifhorst niet misschien toch heeft geinvesteerd met het geld van de Heineken-ontvoering, zegt u dat als dat zo zou zijn, Grifhorst het u niet zou vertellen.

'Het lijkt me gewoon sterk. Het was een normale deal, daar is normaal betaald. Wat Endstra zegt in de achterbankgesprekken kan ik niet volgen. Die man is paranoide. Hij zegt op een bepaald moment dat er 12,5 miljoen gulden van Holleeder in mijn bv zou zitten. In mijn bv! Onzin. Daar hoef je geen accountant voor te zijn om te zien dat het niet waar kan zijn. Zo gaat hij maar door.'