Het volk grijpt de macht in de Tabakpanden; een soort vvv met andere uitstapjes dan gebruikelijk

Ze zijn decennia object geweest van speculanten, maar het lijkt erop dat de Tabakpanden in de Spuistraat eindelijk een bestemming krijgen waar veel mensen in de stad wat aan hebben. Nu alleen nog even de omstreden ondernemers met hun hotelplannen aan de kant schuiven.

Het parool, 19 april 2007

Door Ton Damen

De bewoners en gebruikers van zeven grote verwaarloosde panden aan de Spuistraat, de Tabakpanden, hebben samen met de lokale politiek een plan gemaakt voor een creatief cultuurcentrum. Lang genoeg Gewagt heet het. Het omvat woningen, ateliers, galeries, een bazaar en winkels.

Het hart is de Art Mall, die ontstaat bij de herontwikkeling van de aan de panden grenzende Wijdesteeg. Onderdeel van de Mall is ook een alternatief VVV-kantoor, dat happenings en uitstapjes aanbiedt die niet in de reguliere brochures voorkomen.

Bij het plan zijn ook de grote ruimtes van de huidige Wijdesteeggarages betrokken.

Het grote voorbeeld van de ontwikkelaars is Spitalfield Market in Londen. Ook de nieuwe broedplaatsfunctie van het ROC-schoolgebouw aan de Westerstraat gaf bewoners en politici inspiratie.

Een van de pleitbezorgers is stadsdeelbestuurder Wil Codrington (GroenLinks). Zij wil met het initiatief aansluiten bij de pogingen van de gemeente Amsterdam te ontwikkelen als creatieve topstad.

Vandaag presenteren de bewoners, krakers, antikrakers en ondernemers in de Tabakpanden hun plannen. Zij doen dat samen met de deelraadsleden Dingeman Coumou (GroenLinks) en Luud Schimmelpennink (PvdA), mede- opstellers.

Die hebben groen licht van hun fracties gekregen, waarmee er raadsbrede steun is in stadsdeel Centrum.

De zeven panden vormen het zogeheten Cluster 1 van de Tabak-panden, ooit het eigendom van pandjesbaas Hendrik Tabak, tussen de Spuistraat en de Nieuwe-zijds Voorburgwal, grenzend aan de Wijdesteeg. Ze zijn tientallen jaren verwaarloosd, terwijl vastgoedinvesteerders ze met groeiende winsten verhandelden - zonder enig onderhoud te verrichten.

Het dagelijks bestuur van het stadsdeel had besloten welwillend te kijken naar de plannen van investeerder Maeyveld, die zei er een hotel van te willen maken.

Maeyveld heeft de gebouwen echter zonder overleg met het stadsdeel doorverkocht aan de omstreden ondernemers Michael John van Bruggen en Marcel Berendsen, waardoor een nieuwe situatie ontstaat.

Coumou en Schimmelpennink stellen voor het hotelproject te stoppen. Coumou: "Er komt nog een Bibob-procedure (Bibob is Bevordering Integriteitsbeoordeling - red.) om te kijken of het stadsdeel zaken doet met bonafide ondernemers. Daarvan lijkt hier geen sprake."

Coumou en Schimmelpennink hopen te voorkomen dat de panden opnieuw geen bestemming krijgen en verder in verval raken.

Schimmelpennink meent dat het stadsdeel alle afspraken van ambtenaren met de ondernemers kan terugdraaien. "Zolang geen vergunningen zijn afgegeven, kan de deelraad alles tegenhouden," zegt hij.

De nieuwe ontwikkelingsplannen zijn gemaakt in nauwe samenwerking met bewoners en kunstenaars met eigen bedrijven in de zeven panden. Het gaat om twintig atelierwoningen en zes ateliers, met in totaal 2600 vierkante meter vloeroppervlakte.

Daar komen straks nog meer ruimtes en bewoners, sociale huurders, bij.